Yapraklarının kurusu çay gibi haşlanarak içildiği gibi yemeklere koku ve lezzet vermek için de kullanılır. Adaçayının uçucu yağı yağ ve etlerin kalitesini arttırmak için kullanılır.
Adaçayının kökeni Akdeniz bölgesidir, ancak yüksek adaptasyonu sayesinde tüm dünyaya yayılmıştır.
Sıcağı seven bir bitkidir. Bol güneşli ve rüzgârdan korunmuş bir yer seçilmelidir. Kurak koşullara dayanıklı olmasına rağmen sulu koşullarda daha yüksek verim vermektedir. Adaçayı drenajı iyi, güzelce işlenmiş topraklara ekilir. Toprak istekleri bakımından özellikle kireçli, kumlu – tınlı toprakları tercih eder. Killi-tınlı ve tınlı bünyeye sahip besin maddelerince zengin topraklarda başarılı bir şekilde üretilebileceği belirlenmiştir.
Adaçayı çeşitlerine göre 40 cm, nadiren de 150 cm boyunda olabilmektedir . Adaçayının yaprakları, gri veya gri-yeşil, mor veya gümüş rengi gibi bir renk yelpazesi ile, karşılıklı, kenarları dişli ve yaprak yüzü hafif tüylü olabilmektedir. Çoğunlukla, yaz başı Mayıs ayı gibi adaçayının çiçekleri açar ve doğal olarak birçok arıyı, kelebeği ve hatta küçük kuşları çeker.
Adaçayındaki kimyasal bileşim ve besinler
Adaçayı yaprakları ve özellikle “Salvia Ofitsinalis” yaklaşık %1.5-2 oranında uçucu yağ içerir. %100 saf yağ ve muskat, adaçayı, thujone (%41-60), borneol (%7-16), cineol, kafur gibi aktif bileşenler içerir. Misk notaları içeren keskin, keskin bir koku ile karakterize edilir.
Yağ, insülinin yüksek estradiol indekslerini düşürür. Artrit, bakteriyel enfeksiyonlar, boğazdaki şişlik ve bulaşıcı hastalıkların tedavisinde yardımcı olur. Aynı zamanda “orta nota yağı” veya “dişi yağı” olarak da adlandırılır. Adaçayı alkaloidler, flavonoidler, tanenler, Ursolik ve klorojenik asitler oleanolik asit,D vitamini,provitamin A,B1, niasin, nikotinik asit, fitokitler, uvaol ve paradifenol içerir.
Adaçayı mutfakda kullanımı
Günümüzde geleneksel İtalyan mutfağında olduğu kadar dünya mutfağında da kullanımı yaygındır. Adaçayı esas olarak Sığır eti,makarna çeşitleri,kızartmalarda ve sos çeşitleri için kullanılmaktadır.
Adaçayı yaprakları ülkemizde sosis yapımı fırında et, balık ve bazı bal çeşitlerinde baharat olarak kullanılmaktadır. Peynir, salata gibi yiyecekler de de kullanılablir.
